EVROPSKA TRULEŽ LEGLA

Za razliku od americke evropska trulež je bolest blaže prirode otvorenog i zatvorenog legla. U njenom nastanku ucestvuje više vrsta bakterija. Mada ova bolest nije još u potpunosti objašnjena pretpostavlja se da je njen glavni uzrocnik streptococcus pluton, a ostali uzrocnici imaju drugorazredni znacaj. Evropska trulež uglavnom se javlja u proljece i teže se otkriva, jer pcele u pojedinim društvima brzo ociste oboljele larve pa pcelar to teško može zapaziti. Najcešce se javlja u društvima koja u proljece imaju dosta otvorenog legla a malo pcela koje proizvode hranu i nisu u mogucnosti da ih dobro nahrane. U vrijeme nepovoljnih uslova za život i opstanak pcelinjeg društva bolest se brzo širi, odnosno bakterije se brže razmnožavaju u pcelinjim larvama. Ukoliko su uslovi za razvoj bakterija nepovoljni bolest se može javiti i na poklopljenom leglu. Ovo je takode vrlo zarazno oboljenje koje se može javiti kako u jednom tako isto u više pcelinjih društava na jednom pcelinjaku kao i u više pcelinjama na jednom podrucju, ovisno o djelovanju nepovoljnih uslova na normalan život i rad pcelinjih društava. Može se javiti u slucajevima kada su pcelinja društva i leglo izloženi nekoj vrsti stresa izazvanog bilo zbog prisustva u leglu velikog broja parazita varoa Jakobsoni, zbog selidbe i sl.


[img][/img]

Znaci bolesti


Od evropske truleži oboljevaju najcešce larve starosti od 48 casova. Mlada larva sa hranom unosi prouzrokovaca bolesti u srednje crijevo u kojem se uzrocnici razmnože u velikoj mjeri. Zaražene larve trebaju više hrane zbog cega ih pcele izbacuju iz celija ili ostaju u njima gubeci svoj oblik, postaju mlohave i gube svoju bjelosedefastu boju a poprimaju prljavožuckastu, i karakteristican kiselkast miris. Promjene na uginuloj larvi zavise i od uzrocnika koji se u njoj razmnožio. Iskusni pcelar lako prepoznaje oboljelu larvu po osnovu promjene njenog normalnog položaja. Ako pcele poklope celije sa uginulim larvama i u njima ce poklopci kao i kod americke truleži postati ugnuti i sa manjim brojem, s tom razlikom što se trula masa uginule larve vrlo malo rasteže, ima miris sirceta, i nije cvrsto pripijena na dno celije pa pcele i uspijevaju da je ociste. Tok bolesti je razlicit tako da u nekim slucajevima je polagan pri cemu ugiba mali broj larvi a društvo ne oslabi a ugibanje licinki može i samo prestati. Medutim, ako je razvoj bolesti pod uticajem vanjskih faktora vrlo izražen dolazi do uginuca velikog broja larvi usljed cega se broj pcela naglo smanjuje i društvo propada. Za vrijeme jace paše bolest se može pojavit u jacem obliku iz razloga što paša okupira veci broj pcela i smanji se kolicina hrane za leglo te pcele pocnu da izbacuju oboljele larve da bi u celije smjestile nektar i tako dode i do prestanka bolesti. Kod društava u kojima je došlo do nestanka hrane dolazi do izgladnjavanja oboljelih larvi i pcele ih odmah otkrivaju i izbacuju iz celija gdje takode dolazi do nestanka simptoma bolesti.


[img][/img]

Suzbijanje bolesti



Suzbijanje bolesti vrši se samo ako se bolest otkrije, odnosno ako je izražena u vecoj formi i to dodavanjem lijekova i biološko uzgojnim mjerama. Ako je bolest u pcelinjem društvu suviše izražena pri cemu je uginuo veci broj larvi a smanjen broj pcela preporucljivo je pcele ugušiti i dezinfekciju izvršiti na nacin kao kod americke truleži. Suzbijanje evropske truleži može se postici dodavanjem nekih antibiotika (streptomicin, geomicin, teramicin i dr.) ali se dešava da se i poslije toga pojavi ova bolest. Smatra se da je bolje da pcele izbace oboljele larve iz celija nego da se daju antibiotici jer njihovom primjenom je veci broj bakterija koji ostaje na celijama nego u slucajevima kad pcele vrše cišcenje. Zbog toga da bi se ostvarili veci efekti u zaštiti pcelinjih društava antibiotike je preporucljivo davati ranije u proljece dok se još nisu pojavili simptomi bolesti, cime ce se sprijeciti razmnožavanje uzrocnika bolesti. Ako dajemo neki od antibiotika nove zdrave licinke nece se razboljeti a pcele ce iz košnice iznijeti oboljele larve. Za lijecenje se upotrebljava 0,5 grama streptomicina na 1 litar šecernog sirupa, dok kod primjene teramicina treba uzeti 0,5 do 1 grama i rastvoriti u malo vode i dodati na 500ml šecernog sirupa. Rezultati su povoljniji ako se u rano proljece sirup rasprši prskalicom preko ramova. Pcelari u praksi najcešce ove lijekove dodaju u sirup kao prihranu pri cemu se mora paziti da antibiotik ne dospije u med jer je to štetno za ljudski organizam. Inace sa antibioticima treba biti oprezan i ne davati ih i zdravim družtvima, jer bakterije usljed velike primjene mogu postati rezistentne pa ce trebati sve vece kolicina aktivne supstance za njihovo suzbijanje. Razgradivanje antibiotika vrši za oko 8 sedmica pa prema tome treba uskladiti njihovu primjenu. Takode, za suzbijanje bolesti potrebno je pored opštih higijenskih mjera i odgovarajuca preventiva, zasnovana na blagovremenoj zamjeni starog saca koje inace može imati u sebi uzrocnike kako evropske tako i americke truleži legla, i sužavanje legla u proljece kod društava koja nisu dovoljno razvijena.


[img][/img]